Ciro Nedir?

Bir ticaret terimi olan ve İtalyanca döngü anlamına gelen “giro” kelimesiden Türkçeye geçen ciro sözcüğü iki farklı anlamda kullanılmaktadır. Bir işletmenin belirli bir zaman dilimi içinde gerçekleştirdiği ticari faaliyetlerden ve diğer faaliyetlerden elde ettiği brüt gelir veya hasılata ciro adı verilir.  İşletmelerin günlük, haftalık, aylık veya yıllık bazlarda hesaplanan ciroları firmaların finansal analizlerinde kullanılır. 

Aynı zamanda emre yazılı bir borç senedinin arka yüzünü imzalamak suretiyle lehtarın senetten doğan haklarını bir başkasına devretmek için yaptığı yazılı işleme de ciro adı verilir. Cironun mutlaka yazılı olması gereklidir. Üzeri çizilmiş, kısmi  veya şarta bağlı  olan cirolar geçersiz sayılırlar.  

Brüt Ne Demek?

Brüt bir şeyin bütünü anlamına gelir. Örneğin brüt hasılat, elde edilen hasılatın tümü, vergi ve diğer kesintiler düşülmeden önceki halidir. Brüt ücret ise işveren tarafından çalışana ödenen ücretin tamamı yani SGK primi, işsizlik vergisi, gelir ve damga vergileri gibi kesintiler düşülmeden önceki ücret anlamına gelir.

Net / Brüt Nedir?

Net, bir şeyin bütününden yapılan kesintilerden sonra kalan kısım anlamına gelir. Örneğin, net ücret brüt ücretin yukarıda belirtilen kesintiler düşüldükten sonra kalan yani çalışanın eline geçen kısmıdır. Net hasılat, brüt hasılatın giderler ve yasal yükümlülükler düşüldükten sonra kalan kısmıdır.

Brüt Kar Nedir?

Ticari işletmelerin belirli bir dönem içinde gerçekleştirdiği ürün veya hizmet satışlarından elde ettiği hasılattan satılan mal ve hizmetlerin maliyeti (işçilik ve hammadde gibi değişken giderlerle, kira, elektrik, su, sarf malzemeleri ve idari giderler gibi sabit giderler) düşüldükten sonra kalan tutardır.

Brüt Satış Nedir?

Bir işletmenin belirli bir zaman dilimi içinde gerçekleştirdiği satışların toplamına Brüt Satışlar adı verilir. Temel olarak satış faturalarının toplamını ifade eden brüt satış tutarı, satış ve pazarlama faaliyetleri için harcanan giderleri ve müşterilere yapılan indirimler veya iadeleri içermez.

Brüt Satış Karının Hesaplanması

Brüt satış karı (zararı) üç aşamada hesaplanır:

1. Brüt Satışlar = Yurt İçi Satışlar + Yurt Dışı Satışlar + Diğer Faaliyet Gelirleri

2. Net Satışlar = Brüt Satışlar – Satış İndirimleri/İadeler 

3. Brüt Satış Karı/Zararı = Net Satışlar - Satılan Malların/ Hizmetlerin Maliyeti 

Net Kar Nasıl Hesaplanır?

Net karı (zarar) hesaplanırken önce faaliyet karının (zararının) hesaplanması gereklidir; 

• Faaliyet Karı (Zararı) = Brüt Satış Karı – Faaliyet Giderleri*

*Faaliyet giderleri; sözkonusu dönem içinde gerçekleşen pazarlama, satış ve dağıtım giderleri, araştırma geliştirme giderleri, genel yönetim giderleri, finansman giderlerini içerir.

•  Net Kar (Zarar) = Faaliyet Karı (Zararı) – Vergi ve Yasal Yükümlülükler 

Kar Nedir?

Bir işletmenin belirli bir zaman dilimi içinde gerçekleştirdiği ticari faaliyetlerden elde ettiği gelirler ile faaliyet giderleri arasındaki pozitif farka kar adı verilir.

Kar Marjı Hesaplama

Bir ürün veya hizmetin satışından elde edilen karlılık oranına kar marjı adı verilir. Brüt kar marjı, işletmenin vergi, finansman ve diğer giderler düşülmeden önceki, net kar marjı ise tüm bu giderler düşüldükten sonraki karlılık oranını gösterir. Net kar marjı, satışlardaki artışın veya azalışın karlılığa nasıl etki ettiğini gösteren önemli bir göstergedir.  

• Brüt Kar Marjı = Brüt Kar / Net Satışlar x 100
• Net Kar Marjı = Net Kar / Net Satışlar x 100

Hasılat Nedir?

Bir işletmenin belirli bir faaliyet döneminde gerçekleştirdiği mal ve hizmet satışları ile ana faaliyet konusu dışında kalan faiz, kira, menkul ve gayri menkul satışlarından elde edilen tüm gelirlerinin toplamıdır.

Bilanço Ne Demek?

Bilanço, bir işletmenin bilanço tarihi itibariyle varlıkları, yükümlülükleri ve öz sermayesini gösteren bir finansal tablodur. Bilanço; başlık, aktifler, pasifler ve dipnot bölümlerinden oluşur. Bilançonun en üstündeki başlıkta, bilanço ibaresi, ilgili şirketin ticari ünvanı ve bilanço tarihi, bilançonun sol tarafındaki aktifler bölümünde şirketin mevcut varlıkları ve alacakları, bilançonun sağ tarafındaki pasifler bölümünde şirketin yükümlülükleri ve sermayesi, bilançonun en altındaki dipnotta ise bilançoda yer alan kalemlerinin daha iyi anlaşılabilmesi ve doğru olarak yorumlanabilmesi için gerekli açıklamalar yer alır. He durumda, bir bilançonun aktiflerinin toplamının pasiflerinin toplamına eşit olması gereklidir. 

Şirketlerin finansal durumlarını gösteren temel analiz oranlarından likidite oranları, finansal yapı oranları ve faaliyet oranları, en kapsamlı finansal tablo olan bilanço verilerinden yararlanarak hesaplanır. Örneğin cari oran, asit test oranı ve nakit oranı gibi şirketlerin kısa vadeli borçlarını ödeme kaabiliyetlerini gösteren likidite oranlarını hesaplamak için şirketlerin bilançolarını incelemek yeterlidir.

• Cari Oran = Dönen varlıklar /Kısa Vadeli Yükümlülükler 
• Likidite Oranı = Dönen valıklar – Stoklar / Kısa Vadeli Yükümlülükler
• Nakit Oranı = Nakitler / Kısa Vadeli Yükümlülükler

Ciro Çeşitleri

Temlik Cirosu

Lehtar yada ciranta, emre yazılı bir senetten doğan bütün haklarını temlik cirosu yaparak bir başka kişiye devredebilir.Temlik cirosu iki şekilde yapılabilir.

Beyaz Ciro

Senedin arka yüzüne sadece ödeyiniz ibaresi ve lehtarın veya cirantanın imzası bulunuyor, senedin lehine ciro edildildiği kişinin adı ve soyadı bulunmuyorsa söz konusu senede beyaz ciro yapılmış demektir. 

Tam Ciro

Tam ciroda, senedin arka yüzünde, senedin lehine ciro edildiği kişinin adı ve soyadı, ve ödeyiniz ibaresi (“......” nin emrine ödeyiniz) ile lehtar veya cirantanın imzasının bulunması gereklidir. 

Tahsil Cirosu

Tahsil cirosuyla, lehtar veya ciranta senetten doğan alacağını kendi adına tahsil etme yetkisini bir başka kişiye vermiş olur. Yani ciranta, senetten doğan haklarını devretmek için değil alacağını kendi adına tahsil etme yetkisi vermek için senedi ciro eder. Aynı şekilde bankaya tahsil edilmek üzere verilen senetlere de tahsil cirosu yapılır.

Rehin Cirosu (Teminat Cirosu)

Lehtar yada ciranta, rehin veya teminat cirosuyla emre yazılı bir senetten doğan bütün haklarını bir başka kişiye rehin veya teminat olarak verebilir. enedin arka yüzüne yapılan ciroda, senet “bedeli rehindir” veya “bedeli teminattır” gibi ibareler konularak cironun rehin veya teminat cirosu olduğu mutlaka belirtilmelidir. Ciroda ayrıca senedin lehine ciro edildiği kişinin adı ve soyadı veya ticari ünvanı ve cirantanın imzası bulunur. 

Ciranta Nedir?

Emre yazılı bir borçlanma senedini ciro ederek senet üzerindeki haklarını bir başkasına devreden kişiye ciranta denir. Bir borçlanma senedi birden çok ciro edilebilir. Bir senet ilk kez ancak lehtarı tarafından ciro edilebileceği için senedin ilk cirantası lehtarıdır.

Yıllık Ciro Nedir?

Bir işletmenin bir yıllık zaman dilimi içinde gerçekleştirdiği mal ve hizmet satışları ile ana faaliyet konusu dışında kalan faiz, kira, menkul ve gayri menkul satışları gibi diğer faaliyetlerinden elde ettiği brüt gelir veya hasılatın tümüne ciro adı verilir. Yıllık gelir tablosunda yer alan Net Satışlar kalemi şirketin ilgili yıla ait yıllık cirosunu gösterir.

Ciro Etmek Nedir?

Emre yazılı bir senedin ciro edilmesi, lehtarın veya cirantanın senetten doğan haklarını bir başkasına devretmesi anlamına gelir. 

Makalede Geçen terimler ve Anlamları:

Safi Hasılat Nedir?

Toplam gelirlerden toplam giderler düşüldükten sonra kalan tutara safi hasılat veya net ciro adı verilir. 

Safi Hasılatta Hesap Nasıl Yapılır? 

Safi Hasılat = Yurt İçi Satışlar + Yurt Dışı Satışlar + Diğer Gelirler – Satışlardan İadeler – İskontolar – Diğer Giderler 

Gayrisafi Hasılatta Hesap Nasıl Yapılır?

Gayrisafi hasılat ya da ciro tüm satışlar ve gelirlerin toplamından oluşur.

Gayrisafi Hasılat = Yurt İçi Satışlar + Yurt Dışı Satışlar + Diğer Gelirler

Net Satış Hasılatı Nedir?

Bir işletmenin brüt satışlarından satış iskontoları, iadeleri ve indirimleri ile diğer indirimlerin düşülmesinden sonra kalan tutardır.

Gayrisafi Nedir?

Gayrisafi, net olmayan, brüt anlamına gelir.

Tam Ciro Nedir?

Bir borç senedi veya bononun lehdarı veya cirantası, senedin arka yüzüne “.... ‘nın emrine ödeyiniz” ibaresi ile kendi adını ve soyadını yazarak imzaladığında tam ciro yapmış olur.