KOBİ Nedir? KOSGEB Ne Demek?

KOBİ Nedir?

KOBİ, Küçük ve Orta Büyüklükte İşletmeler için kullanılan kısaltmadır. 250 kişiden az çalışan istihdam eden, yıllık net cirosu veya bilançosu 125 milyon Türk Lirasını aşmayan çeşitli büyüklükteki işletmeler KOBİ olarak tanımlanmaktadır.

KOBİ’lerin yıllık cirolarına ilişkin kriterler, 24.06.2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlananan 2018/11828 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe giren "Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik" ile revize edilmiştir. 

KOBİ Özellikleri Nedir?

Yukarıda verilen KOBİ tanımına uyan, tüm sektörlerde faaliyet gösteren ve göreceli olarak küçük ölçekli olan işletmeler KOBİ sayılmaktadır. Ülkemizdeki işletmelerin büyük bölümünü oluşturan, istihdamın ve yatırımların artmasına ve ekonomik büyümeye en fazla katkıda bulunan KOBİ’ler ekonominin can damarını oluşturan işletmelerdir. 

KOBİ İşletme Türleri Nelerdir?

KOBİ'ler, mali yapıları ve diğer işletmelerdeki hisseleri veya oy haklarına göre 3’e ayrılır: Bağımsız İşletmeler, Ortak İşletmeler ve Bağlı İşletmeler.

KOBİ işletme türleri:

• Bağımsız İşletmeler

Gerçek ve tüzel kişilerin sahip olduğu, ortak veya bağımlı işletme statüsüne sahip olmayan işletmelerdir. Buna göre:

1. Başka bir işletmenin % 25 veya daha fazla hissesine sahip olmayan,
2. Hisselerinin % 25 veya daha fazlasına, herhangi bir tüzel kişi veya kamu kurum ve kuruluşu veya birkaç bağlı işletmenin tek başına veya müştereken sahip olmadığı, 
3. Konsolide hesaplar düzenlemeyen, başka bir işletmenin konsolide hesaplarında yer almayan işletmeler bağımsız işletme kabul edilir.

• Ortak İşletmeler

Ortak işletmeler sermaye payları ve oy hakkına göre belirlenir. 

1. Tek başına veya bağlı işletmeleriyle birlikte hakim etki yaratmayacak şekilde, başka bir işletmede %25 den fazla ve %50’den az oy hakkı veya sermayeye sahip olan, 
2. Başka bir işletmenin, hakim etki yaratmayacak şekilde, kendisinin oy hakları veya sermayesinin %25’inden fazlası ve %50’sinden azına sahip olduğu işletmeler ortak işletme kabul edilir. 

• Bağlı İşletmeler

Aşağıda belirtilen şartlardan en az birini taşıyan işletmeler bağlı işletme olarak değerlendirilir.

1. Başka bir işletmenin sermaye veya oy haklarının çoğunluğuna sahip olan,
2. Başka bir işletmenin yönetim, yürütme veya denetim kurulu üyelerinin çoğunluğunu atama veya azletme yetkisine sahip olan,
3. Başka bir işletmenin hissedarı veya ortağı olup, bu işletmenin diğer hissedarları veya ortaklarıyla yaptığı anlaşma ile bunların oy haklarının çoğunluğunu tek başına kontrol etme hakkına sahip olan işletmeler. 

KOBİ Kredileri Nasıl Alınır?

Bankalar ve KOSGEB başta olmak üzere çeşitli kamu kurum ve kuruluşları, ülke ekonomisinin temel taşı olan KOBİ’lerin finansman ihtiyacını karşılamak üzere uygun şartlarla çok çeşitli adlar altında ticari krediler, finansal destekler ve hibeleri KOBİ Destek Kredileri kapsamında sağlamaktadır. En az altı aydır faaliyette bulunan işletmeler KOBİ Destek Kredisi veren bankalara son 2 yıla ait mali tabloları ve ticaret sicil kayıtları ile birlikte ticari kredi başvurusunda bulunabilirler. Bankalar KOBİ destek kredisi başvurularını çeşitli kriterlere göre değerlendirerek, kredi notu ve kredi sicili uygun olan işletmelere KOBİ kredisi vermektedirler. KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme İdaresi Başkanlığı), bankalar haricinde en yaygın devlet destekli KOBİ kredisi veren kurumdur. İşletmeler KOSGEB’in resmi web sitesinden veri tabanına kayıt olduktan sonra kurumun web sitesinde yer alan formları doldurarak KOBİ kredisi almak için başvuruda bulunabilirler. KOSGEB bilgi sistemi üzerinden gönderilen başvuru formlarının onaylanmasından sonra kredi başvuruları yapılabilmektedir. 

KOBİ Değer Kredisi Nedir?

Tüm sektörlerde faaliyet gösteren KOBİ’lerin gelişmesi ve büyümesine katkıda bulunmak amacıyla uygun koşullarda finansman sağlamak amacıyla 2019 yılı başında uygulamaya konulan KOBİ Değer Kredisi paketi , aralarında TC Ziraat Bankası, Garanti BBVA, Akbank, Yapı ve Kredi Bankası, Türkiye Halk Bankası, Türkiye Vakıflar Bankası, QNB Finansbank, Denizbank, Türk Ekonomi Bankası, Albaraka Türk Katılım Bankası, Şekerbank, Alternatif Bank, Ziraat Katılım Bankası, Vakıf Katılım Bankası’nın bulunduğu 14 banka aracılığıyla uygulamaya koyuldu. KOBİ Değer Kredisinin faiz oranı kredi kullandırım tarıhindeki yıllık TÜFE oranına göre belirleniyor ve her altı ayda bir TÜFE oranlarına göre güncelleniyor. KOBİ Değer Kredisi paketi kapsamında başvuru için gerekli kriterlere sahip olan ve başvuruşu onaylanan yaklaşık 80.000 KOBİ’ye toplam 25 milyar TL tutarında finansman sağlandı. KOBİ Değer Kredileri Kredi Garanti Fonu kefaleti ile 36 ay vadeli, ilk 6 ay anapara ödemesiz ve aylık %1.54 ve yıllık % 18.48 faiz oranı üzerinden sağlandı. 

Yıllık cirosu 125 milyon TL’nin altında olan Mikro, küçük ve orta ölçekli işletmelerin başvurabildiği ve ihracat yapan ya da imalat sektöründe faaliyet gösteren KOBİ'lere öncelik tanınan KOBİ Değer Kredisi kapsamında imalat sektöründe faaliyet gösteren veya ihracat yapan KOBİ’lere 1 milyon TL’ye, diğer sektörlerde faaliyet gösteren işletmelere ise 500 bin TL’ye kadar olmak üzere uygun görülen tutarlarda kredi ve finansman desteği sağlandı. 

KOBİ’ler tarafından ilgi gören KOBİ değer kredisinin kapsamı genişletilerek KOBİ Değer Kredisi - 2 adı altında Mart 2019’da yeniden uygulamaya konuldu. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 20 milyar TL’lik kefaleti ile toplam 25 milyar TL tutarında yeni bir kredi paketi hazırlandı. KOBİ Değer Kredisi – 2 uygulaması 17 banka aracılığyla Mart 2019’dan itibaren KOBİ’lere kullandırılmaya başlandı. KOBİ Değer Kredisi – 2’de, daha önce devreye sokulan KOBİ Değer Kredisinden farklı olarak sektör kısıtı bulunmuyor ve ciro ve faaliyet alanına göre değişmek üzere kredi tutarı azami 1.5 milyon TL’ye kadar çıkabiliyor. 125 milyon TL’ye kadar cirosu olan KOBİ niteliğine sahip işletmeler KOBİ Değer Kredisi – 2’ye başvurabiliyorlar. 

Hazine destekli Kredi Garanti Fonu (KGF) kefaleti ile sağlanan bu krediler de ilk KOBİ Değer Kredisinde olduğu gibi ilk 6 ayı anapara ödemesiz olmak üzere, toplam 36 ay vadeli ve aylık %1,54, yıllık %18,48 faiz oranı üzerinden verilmektedir. 

KOBİ Kredisi Veren Bankalar

KOBİ kredisi veren bankalar: TC Ziraat Bankası, Türkiye İş Bankası, Garanti BBVA Akbank, Yapı ve Kredi Bankası, Türkiye Halk Bankası, Türkiye Vakıflar Bankası, QNB Finansbank, Denizbank, Türk Ekonomi Bankası, Kuveyt Türk Katılım Bankası, ING Bank, Türkiye Finans Katılım Bankası, Albaraka Türk Katılım Bankası, Şekerbank, Eximbank, Ziraat Katılım Bankası ve Vakıf Katılım Bankası

Kimler KOBİ Sayılır?

Temel olarak 250 kişiden az çalışanı olan ve yıllık cirosu 125 milyon TL’nin altında olan işletmeler KOBİ sayılmaktadır. Ancak KOBİ’lere devlet destekli kredi sağlayan KOSGEB gibi kuruluşlardan destek alabilmek için yönetmelikte belirtilen KOBİ tanımına uyan işletmelerin KOBİ vasfı taşıyıp taşımadıklarını tespit ettirmek için elektronik ortamda KOBİ beyannamesi doldurmaları ve kaşeli ve imzalı beyanname çıktısını istenilen belgelerle birlikte ilgili KOSGEB birimine iletmeleri gereklidir. 

KOBİ’ler Nasıl Sınıflandırılır?

KOBİ’ler ilgili yönetmeliğe göre mikro ölçekli, küçük ölçekli ve orta ölçekli olarak 3 sınıfa ayrılır. 2018/11828 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe giren yeni yönetmelikle azami yıllık ciro tutarı 125 milyon TL’ye yükseltildi.

Mikro Ölçekli KOBİLER:

Çalışan sayısının 10 kişiden az olduğu, Yıllık Net Satış Hasılatı veya Yıllık Bilançosu 3 Milyon TL’ye kadar olan işletmeler 

Küçük Ölçekli KOBİLER:

Çalışan sayısının 50 kişiden az olduğu Yıllık Net Satış Hasılatı veya Yıllık Bilançosu 25 Milyon TL’ye kadar olan işletmeler

Orta Ölçekli KOBİLER:

Çalışan sayısının 250’den az olduğu, Yıllık Net Satış Hasılatı veya Yıllık Bilançosu 125 Milyon TL’ye kadar olan işletmeler

KOSGEB Kredisi Nedir?

KOBİ’ler kredi almak için KOBİ destek kredisi veren bankalara başvurabildikleri gibi devlet destekli ve daha uygun koşullarla kredi veren bir kamu kuruluşu olan KOSGEB’e de başvurabilmektedir. KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı), 1990 yılında 3624 Sayılı Kanun ile İmalat Sanayi İşletmelerinin ekonomideki yerlerinin geliştirilmesi amacıyla kuruldu. 18 Eylül 2009 tarih ve 27353 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2009/15431 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla imalat sanayi dışında yer alan sektörlerdeki KOBİ’lerin de geliştirilmesi görevini üstlenen KOSGEB’in, geliştirilmesinden sorumlu olduğu sektörlerin sayısı artırılmış ve imalat sanayinin yansıra hizmet sektöründe yer alan işletmeler de KOSGEB destek kredileri kapsamına alınmıştır. 

KOSGEB, çeşitli destek programları kapsamında işletmelere uygun şartlarla finansman desteği, kredi ve hibe sağlamaktadır. KOSGEB kredileri, Girişimciliği Geliştirme Destek Programı, AR-GE Teknolojik Üretim ve Yerleştirme Destekleri, işletme Büyütme, Geliştirme ve Uluslararasılaştırma Desekleri ve KOBİ Finansman Destekleri adı altında verilmektedir. 

KOSGEB kredisi almak isteyen işletmelerin öncelikle KOSGEB veri tabanına kayıt olmaları gereklidir.

KOSGEB’e Kimler Başvurabilir?

KOSGEB’e, KOSGEB tarafından sağlanan finansman destekleri, kredi ve hibelerden yararlanmak isteyen KOBİ statüsündeki olan ve ticaret siciline kayıtlı tüm işletmeler ve girişimci olmak isteyen herkes başvurabilir. 

KOSGEB’e Nasıl Başvurulur?

Devlet destekli KOBİ kredisi veren KOSGEB’e başvurmak için önce KOSGEB veri tabanına kayıt olunması gerekmektedir. Başvuruda bulunmak isteyenler önce KOSGEB’in resmi web sitesi “www.kosgeb.gov.tr“ adresinde bulunan e-hizmetler menüsünden ilk kayıtlarını yaptırarak işe başlayabilirler. Daha sonra işletmenin KOBİ vasfını taşıyıp taşımadığının tespit edilmesi için KOBİ beyannamesi formunun elektronik ortamda doldurulması gereklidir. Beyanname KOSGEB uzmanları tarafından incelenir. İşletmenin KOBİ olduğunun belirlenmesi durumunda başvuru sahibi KOSGEB uzmanlarından yardım alarak hangi desteklere başvurabileceğini öğrenebilir ve buna göre başvurularını yapabilir.

Yeni iş kuracakların KOSGEB’den girişimci kredisi veya hibe alabilmek için KOSGEB tarafından ücretsiz olarak verilen 70 saatlik uygulamalı girişimcilik eğitimini tamamlayarak sertifika almaları zorunludur. 

KOSGEB’den girişimcilik kredisi desteği almak isteyenlerin ayrıca detaylı bir iş planının hazırlanması gereklidir.Bu aşamalardan sonra girişimciler KOSGEB’e kredi başvurusunda bulunabilirler. KOSGEB, belgeleri belirli kriterlere göre değerlendirerek başvuruyu onaylama veya reddetme yetkisine sahiptir.