SPK Nedir?

SPK, Sermaye Piyasası Kurulu’nun kısa adıdır. Bir kamu kuruluşu olan SPK, Borsa İstanbul (BİST) da dahil Türkiye’deki tüm menkul kıymetler piyasalarını düzenleme, gözetim, denetleme ve lisanslama yetkisine sahip olan tek kuruluştur.

1982 yılında 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile kurulan SPK’nın ilk genel merkezi Ankara’da bulunuyordu. Daha sonra kabul edilen 6/12/2012 tarih ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunuyla 2499 sayılı SPK Kanunu yürürlükten kaldırıldı ve SPK’nın görev, yetki ve sorumlulukları yeniden düzenlendi. Yeni kanunla kurulun merkezi İstanbul’a taşındı. 

İdari ve finansal açıdan özerk bir kamu kurumu olan SPK, 09/07/ 2018 tarihinde yayımlanan 703 sayılı KHK (Kanun Hükmünde Kararneame) ile BDDK ve TMSF ile birlikte SPK’da Cumhurbaşkanlığı’na bağlandı. 6322 sayılı SPK kanununda yapılan değişiklik sonucunda SPK’nın başkan, ikinci başkan, başkan vekileri ve üyeleri Cumhurbaşkanı tarafından atanmaktadır. 

Sermaye Piyasası Kurulu’nun Görevleri

SPK’nın kuruluş amacı ve temel görevi halkın birikimlerinin menkul kıymetlere yatırılarak ekonomiye kazandırılması ve böylece ülke ekonomisinin gelişmesine katkıda bulunmasının sağlanması ve sermaye piyasalarının şeffaf ve güvenilir bir şekilde işlemesi ve tasarruf sahiplerinin hak ve çıkarlarının korunması için gereken denetim ve düzenlemelerin yapılmasını sağlamaktır. SPK, kendisine verilen görev ve yetkiler çerçevesinde kanun, yönetmelik ve tebliğler çıkararak amaçları doğrultusunda gereken düzenlemeleri yapar. 

6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile belirlenen SPK’nın temel verilen görevleri: 

• Sermaye piyasalarının ve kurumlarının işleyiş kurallarını belirlemek,
• Sermaye piyasalarından finansman sağlayan şirketlerin kurallar dahilinde en iyi şekilde yararlanmalarını sağlamak,
• Sermaye piyasasına yatırım yapan tasarruf sahiplerinin hak ve yararlarını korumak,
• Piyasaların adil ve etkin çalışmasını sağlamak,
• Kanunun emrettiği uygulamaların gerçekleştirilmesi için gereken iş ve işlemleri yapmak ,
• Kamunun zamanında, yeterli ve doğru olarak aydınlatılmasını sağlamaya yönelik kararlar almak
• SPK’ya tabi kurum ve ortaklıkların bağımsız denetim, derecelendirme, değerleme ve bilgi sistemleri denetimi faaliyetine ilişkin şartları ve çalışma esaslarını belirlemek ve bu şartları taşıyanları listeler halinde ilan etmek,
• Finansal istikrarın, yerel ve uluslararası mevzuatın gereklerinin yerine getirilmesine yönelik olarak adiğer finansal düzenleme ve denetleme kurumlarıyla iş birliği yapmak ve bilgi alışverişinde bulunmak.
• Muadili yabancı kurumlar ve sermaye piyasalarıyla ilgili olarak karşılıklılık ve mesleki sırrın korunması ilkeleri çerçevesinde karşılıklı bilgi alışverişinde bulunumak, belge taleplerini karşılamak yabancı ülkelerdeki sermaye piyasalarında faaliyet gösteren kuruluşların Türkiye’deki merkez, şube veya ortaklıkarı ile yazılı bir sözleşme çerçevesinde dışarıdan hizmet aldıkları kurumlarda denetim yapmak ve gerekli idari tedbirleri almak, bu kapsamda yürütülecek faaliyetlere ilişkin masrafların paylaşımına yönelik ikili veya çok taraflı mutabakat zabıtları imzalamak ve sermaye piyasalarıyla ilgili iş birliği yapmak,
• Sermaye piyasalarının gelişmesini sağlamaya yönelik oarak yeni sermaye piyasası kurumlarına ve araçlarına ilişkin usul ve esasları düzenlemek ve bunları denetlemek,
• Halka açık ortaklıklarda görev alacaklar, sermaye piyasası kurumlarının yönetici ve diğer çalışanlarının mesleki eğitimi, mesleki yeterliliği ve mesleki ehliyetlerini gösterir sertifika verilmesine ilişkin esasları belirlemek, bu amaçlarla merkez veya şirket kurmak ve bunların faaliyet usul ve esaslarını belirlemek,
• Sermaye piyasasında yatırımcılar ve tasarruf sahiplerine yatırım tavsiyesinde bulunacak kişiler ve kuruluşların uyması gereken ilke ve esasları belirlemek,
• Kamuyu Aydınlatma Platformunun işletim ve çalışma esasları ile bu Kanun kapsamında Kurula yapılacak bildirim ve başvuruların usul ve esaslarını belirlemek,
• Sermaye piyasası kurumlarının, halka açık şirketlerin, borsaların ve öz düzenleyici kuruluşların bilgi sistemlerinin işletimine ve bu Kanun çerçevesindeki denetimine ilişkin usul ve esasları belirlemek,
• Yerli veya yabancı akademisyen veya uygulamacılardan oluşan çalışma gruplarına veya kişilere, mevcut veya gelecekteki düzenleme tercihlerinde esas teşkil etmek üzere sermaye piyasalarına ilişkin ulusal veya uluslararası nitelikli bilimsel araştırmalar yaptırmak,
• Kurulun üyesi bulunduğu uluslararası kuruluşlar, mali, iktisadi ve mesleki teşekküller ile Türkiye’nin doğrudan üyesi bulunduğu uluslararası kuruluşların çalışmalarına katılmak, bu kuruluşlarla ortak projeler geliştirmek ve projelerine katkıda bulunmak,
• Kurulun görev alanı ile ilgili uluslararası kuruluşlara, mali, iktisadi ve mesleki teşekküllere üye olmak.

SPK Başkanı Kimdir?

Aralık 2018’de görevi bırakan Vahdettin Ertaş’ın yerine Ali Fuat Taşkesenlioğlu 17 Nisan 2018 tarihinde SPK’nın 9 uncu başkanı olarak atanmıştır. 2014-2018 yılları arasında Halkbank Genel Müdürü olarak görev yapan Taşkesenlioğlu, daha önce de Vakifbank Yönetim Kulu üyesi olarak görev yaptı. Sermaye Piyasası Kurulu’nun Başkan ve üyelerinin görev süreleri 5 yıldır. 

SPK Eski Başkanları ve Görev Yaptıkları Yıllar

Halen görevde olan mevcut başkanı haricinde, 1982 yılında kurulduğundan bu güne kadar SPK’da 8 başkan görev yaptı.

SPK’ya Bağlı Kurum ve Şirketler

• Aracı Kurumlar,
• Bankaların Yatırım Şirketleri 
• Yatırım Oraklıkları, 
• Fonlar
• Halka Açık Şirketler,
• Takas ve Saklama Kuruluşları (Takasbank), 
• Dercelendirme Kuruluşları, 
• Bağımsız Denetim Kuruluşları, 
• Yatırım Danışmanlığı ve Portföy Saklama ve Yönetim Şirketleri, 
• Varlık Yönetimi Şirketleri, 
• Gayrimenkul Değerleme Şirketleri

SPK Sınavı Nedir?

SPK Sınavı, sermaye piyasalarının farklı alanlarında uzman kişilerin bilgi ve deneyimleini ölçen bir mesleki yeterlilik sınavıdır. SPK’nin ilgili sınavlarını başarıyla geçen kişlere çeşitli alanlarda SPK lisansı verilir. SPK, 8 farklı alanda lisans sınavı açmakta ve lisans vermektedir. Adaylar kendi alanlarına uygun konuda açılan SPK lisans sınavına girerek lisans alabilirler. SPK Lisans sınavına girebilmek için üniversite mezunu olmak yeterli sayılmakta ve herhangi bir finans kuruluşuda çalışıyor olmak şartı aranmamaktadır. 

Her sınav Kağıt Ortamında ve Elektronik Ortamda (e-SPL online) olmak üzere iki bölümden oluşur. Kağıt Ortamında Lisanslama sınavları,Ankara,AdanaAntalya, Bursa, Diyarbakır,Erzurum, Gaziantep, İstanbul (Avrupa ve Anadolu), İzmir, Kayseri, Konya ve Samsun’u kapsayan 12 ilde düzenlenmektedir. 
    
Adaylar, sırasıyla Düzey 1, Düzey 2 ve Düzey 3 lisanslarını aldıktan sonra diğer lisans sınavlarına girebilirler. Banka ve aracı kurumlarda işe başlamak için SPK Düzey 1 lisansına sahip olmak şartı aranır. Konusuyla ilgili SPK Lisanslarına sahip olan kişilerin bankalar ve aracı kurumlarda işe girme ve yükselme şansları diğerlerine göre çok daha yüksektir.

2019 SPK Sınavı Ne Zaman?

2019 yılında yazılı SPK sınavları (Kağıt Ortamında) 9 -30 Haziran tarihleri arasında yapılacaktır. Sınav başvurularını www.spl.com.tr adresinden 6-22 Mayıs tarihleri arasında alınacağı duyurulmuştur. 

Online (Elektronik Ortamda) isanslama sınavları ise hafta içi ve Cumartesi günlerinde belirlenen oturum saatlerinde yapılmaktadır. SPK lisans sınavlarına girmek isteyenler sınav kılavuzu ve detaylı bilgi için www. spl.com.tr adresine girerek Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu (SPL) ‘nun web sitesini ziyaret edebilirler. 

SPK Lisansları Nedir?

SPK Lisansının 8 farklı alanda verilmektedir: 

• Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 1 Lisansı
• Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 2 Lisansı
• Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 3 Lisansı
• Türev Araçlar Lisansı
• Kurumsal Yöentim Derecelendirme Lisansı
• Kredi Derecelendirme Lisansı
• Konut Değerleme Lisansı
• Gayri Menkul Değerleme Lisansı

SPK Lisansı, Belgesi Nasıl Alınır?

SPL’in resmi web sitesinde SPK Lisansı almak için adayların “Sermaye Piyasası Kurulunun VII- 128.7 sayılı Sermaye Piyasasında Faaliyette Bulunanlar İçin Lisanslama ve Sicil Tutmaya İlişkin Esaslar Hakkında Tebliği”nde belirtilen düzeyde diplomaya sahip olmaları ve ilgili lisans sınavında başarılı olmaları gerekmektedir. 

Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 1 Lisansı ve Konut Değerleme Lisansı için en az 2 yıllık yükseköğretim düzeyinde, diğer tüm lisanslar için ise 4 yıllık yükseköğretim düzeyinde eğitim almış olmak, 

• Sınav konularının her birinden 100 üzerinden en 50 puan almak,
• Tüm sınav konularından alınan notların aritmetik ortalamasının en az 60 olması gereklidir.
• Lisans almaya hak kazananlar, "SPL Başvuru Sistemi" üzerinden başvuruda bulunarak; lisans başvuru ücretini sistem üzerinden ödemeleri, otomatik oluşturulan Başvuru Aday Beyan Formunu imzalamaları ve gerekli diğer belgelerle birlikte SPL’ye teslim etmeleri gerekmektedir.

 Lisans başvuru ücreti lisans başına 150 TL’dir. Lisans belgesi almak için SPL’ye iletilmesi zorunlu belgeler:

•  İmzalı “ “Başvuru ve Aday Beyan Formu”,
• T.C. Nüfus Cüzdanı fotokopisi veya T.C. Kimlik Kartı fotokopisi,
• e-Devlet üzerinden temin edilen barkodlu mezuniyet Belgesi

Sermaye piyasası kurumlarında çalışan kişilerin ilgili lisans başvuru evrakı çalıştıkları kurum tarafından SPL'ye iletilir. Herhangi bir sermaye piyasası kurumunda çalışmayan kişiler ise lisans belgesi başvuru evrakını postayla veya elden SPL’ye iletmeleri gerekmektedir. Lisanslama sınavlarına ilişkin detaylı bilgilere www.spl.com/sınavlar adresinden ulaşabilirsiniz. 

SPK Lisansı – Belgesi Nedir?

SPK Lisansı veya Belgesi, sermaye piyasalarında faaliyet gösteren ve SPK’nın denetimine tabi banka, aracı kuruluş veya diğer finans kuruluşlarında çeşitli alanlarda uzman sıfatıyla çalışmak isteyenlerin almak zorunda oldukları mesleki yeterlik belgesidir. SPK Lisansları, SPK tarafından 8 farklı uzmanlık alanında açılan SPK Lisanslama sınavlarında başarılı olan adaylara verilir. 

SPK Belgesi Ne İşe Yarar?

SPK Lisanlama sınavlarına girerek SPK Belgesi veya Lisansı alanlar lisans konularının kapsadığı alanlarda uzman sıfatıyla çalışma ve sermaye piyasalarında işlem yapma yetkisine sahip olurlar. Bankalar, aracı kurumlar ve diğer finansal kuruluşlarda çalışan personelin kilit pozisyonlara gelebilmesi ve kariyerlerinde yükselebilmeleri için SPK Lisansı’na sahip olmaları gereklidir. 

Sermaye piyasalarında faaliyet gösteren ve SPK’ya tabi kurum ve kuruluşlarda çalışmak isteyenler için SPK Belgesi sahibi olmak işe alınmada öncelik ve avantaj sağlar.