2023 yılında startup ekosisteminin gözdesi yerli şirketler

Girişim şirketi de olarak adlandırılabilecek ve günümüz iş hayatında örneklerine sıkça rastladığımız startup şirketlerinden 2023 yılında hangi sektördekilerin daha çok yatırım aldığını sizler için inceledik.

Startup nedir?

Her ne kadar yeknesak bir tanımı olmasa da uluslararası literatürde startup olarak bilinen şirketler belli başlı özelliklerle geleneksel anlamda kabul gören şirketlerden ayrılırlar. Öncelikle belirtmek gerekiyor ki startup kavramı “girişim” ve “girişimcilik” gibi kimi kavramlarla özdeşleşmiş haldedir. Hızlı büyümeyi amaçlayan bu genç şirketler genellikle kurumsal ve finansal yapıları ve organizasyonları olmamasıyla, stereotip karşıtı ve çok kültürlü yapılarıyla, yeniliğe açık ve şirkete esneklik sağlayan organizasyon biçimleriyle geleneksel şirketlerden farklılık gösterirler.

Startuplar nasıl yatırım alırlar?

Startuplar, kuruluşlarından itibaren her şirketin ihtiyaç duyduğu gibi ajandalarını gerçekleştirebilmek, büyüyebilmek ve endüstride arzu ettikleri yere gelebilmek adına yatırıma ihtiyaç duyarlar. Startuplar bu amaçla çeşitli zaman dilimlerinde yatırım turlarına çıkarlar. Yatırım turları, startupların potansiyel yatırımcılara şirketlerini, ürünlerini ve sektörde yaratmayı amaçladıkları farklılıkları anlatarak yatırımcıları ikna etmek ve onların güvenini kazanmak suretiyle onlardan finansal destek sağlamaları olarak tanımlanabilir.

Kendine ait bir konjonktürü, takipçi, yatırımcı ve çalışan kitlesi, amaçları ve kültürü olan startuplar kuruluştan itibaren çeşitli aşamalardan geçerler ve startup şirketlerinin yatırım alma süreçleri de diğer geleneksel şirketlerden farklı işler. Startupların aldığı yatırımlar tohum öncesi aşama; tohum aşaması; A, B, C, D, E ve F/G serisi yatırımlar ile halka arz dönemi olarak kategorize edilebilir.

Startupların alacağı yatırım türleri de farklılık göstermektedir. Angel investors (melek yatırımcılar) tarafından finansman sağlanması, “Bootstrapping” (şirketin kendi kendine finansman sağlaması), arkadaşlar ve aile tarafından finansman sağlanması, kitle fonlaması, devlet yardımları, incubator (kuluçka merkezleri) ve girişim sermayesi fonları finansman yöntemlerinden bazılarıdır.

2023 yılında hangi sektörler ve startuplar daha çok yatırım aldı?

2023 yılının ilk yarısındaki rakamlar ve raporlar, ekosistemin bu sene aldığı yatırımlar konusunda piyasalara bir fikir vermesi açısından önem teşkil ediyor. Uluslararası dünya devi şirketlerden KPMG’nin Türkiye şubesinin 2023 yılının ikinci çeyreği hakkında yayımladığı raporda FinTech, sürdürülebilirlik ve SaaS (Software as a Service - Servis olarak yazılım)  şirketleri işlem sayısında ilk sırayı paylaştı. (FinTech, "finans" ve "teknoloji" terimlerinin birleşimi ile ifade edilen finansal teknoloji olarak tanımlanabilirken SaaS ise sektör devi Oracle tarafından bulut sağlayıcısının bulut uygulama yazılımını geliştirip koruduğu, otomatik yazılım güncellemeleri sağladığı ve müşterileri için internet üzerinden kullandıkça ödeme olanağına sahip yazılımlar sunduğu, bulut ortamına dayalı bir yazılım sağlama modeli olarak tanımlanmıştır.)

KPMG’nin raporuna göre Türkiye’de 2023 yılının ikinci çeyreğinde gerçekleşen en büyük 10 girişim işlemi şu şekilde:

TÜBİTAK bünyesinde yer alan Bireysel Genç Girişim (BİGG) raporuna göre ise 2023 yılının ilk yarısında 164 yatırım turu gerçekleşirken 162 girişim toplamda 218 milyon dolar yatırım aldı. Bu yatırımlar genellikle 1-10 milyon dolar bandında gerçekleşirken 10 milyon dolar üzerinde gerçekleşen tek yatırım Insider’ın aldığı 105 milyon dolarlık yatırım olarak kaydedildi.

126 girişim yaklaşık 190 milyon dolarlık yatırım ile İstanbul en fazla yatırım alan şehir olurken Ankara ve İzmir’de yatırımlar toplamda 10 milyon dolara ulaştı. Buna ek olarak Kocaeli, Kayseri, Sakarya ve Erzurum gibi şehirlerde de yatırımlar gerçekleşti.