Repo

Repo, bir menkul kıymetin belirli bir süre sonunda geri satın alınmak üzere satılması işlemini ifade eden kısa vadeli bir borçlanma aracıdır. Bankalar ve finansal kuruluşlar, repo işlemlerini likidite ihtiyaçlarını karşılamak veya fazla fonlarını değerlendirmek amacıyla kullanır. Repo anlaşmaları, genellikle devlet tahvilleri gibi güvenli ve likit menkul kıymetler üzerinde gerçekleştirilir.

Repo işlemi, menkul kıymeti satan taraf (borç alan) ve menkul kıymeti satın alan taraf (borç veren) arasında gerçekleştirilir. Menkul kıymeti satan taraf, belirlenen vade sonunda menkul kıymeti geri satın almayı taahhüt ederken, menkul kıymeti satın alan taraf belirli bir getiri oranı karşılığında menkul kıymeti vade süresince elinde tutar. Vade dolduğunda, menkul kıymeti satan taraf menkul kıymeti geri alır ve anapara ile birlikte belirlenen faizi öder.

Repo işlemlerinin çeşitli türleri bulunur. En yaygın türleri şunlardır:

Klasik Repo: Menkul kıymetlerin belirlenen vadede geri satın alınması esasına dayanır.
Ters Repo: Bir yatırımcının menkul kıymetleri satın alarak belirli bir vadede geri satmayı taahhüt ettiği işlemdir.
Açık Repo: Vade belirlenmeksizin, tarafların uygun gördüğü bir tarihte işlemi sonlandırdığı repo türüdür.
Merkez bankaları da repo işlemlerini para politikası aracı olarak kullanır. Piyasadaki likiditeyi düzenlemek ve kısa vadeli faiz oranlarını kontrol etmek amacıyla merkez bankaları, ticari bankalarla repo işlemleri gerçekleştirir. Örneğin, merkez bankası ticari bankalara menkul kıymet karşılığında kısa vadeli fon sağlayarak finansal piyasalardaki nakit akışını yönetebilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Repo işlemi nasıl çalışır?
Repo işlemi, bir tarafın (genellikle borç alan) menkul kıymeti belirli bir vadede geri satın almak üzere satması ve karşı tarafın (genellikle borç veren) bu menkul kıymeti belirli bir getiri karşılığında alması prensibine dayanır.

Repo ile ters repo arasındaki fark nedir?
Repo işleminde menkul kıymeti satan taraf, belirli bir süre sonunda menkul kıymeti geri almayı taahhüt eder. Ters repo ise, menkul kıymeti satın alan tarafın belirlenen sürede geri satmayı taahhüt ettiği işlemdir.

Repo işlemleri hangi yatırım araçları üzerinde gerçekleştirilir?
Genellikle devlet tahvilleri ve hazine bonoları gibi düşük riskli ve yüksek likiditeye sahip menkul kıymetler repo işlemlerinde kullanılır.

Repo işlemleri neden önemlidir?
Repo işlemleri, finansal piyasalardaki likiditenin düzenlenmesini sağlar. Bankaların kısa vadeli fon ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı olur ve merkez bankalarının para politikası araçlarından biri olarak kullanılır.

Repo faiz oranları nasıl belirlenir?
Repo faiz oranları, piyasa koşulları, merkez bankasının para politikası ve taraflar arasındaki anlaşmalara bağlı olarak belirlenir. Merkez bankalarının belirlediği kısa vadeli faiz oranları, repo işlemlerinin maliyetini etkileyen önemli faktörlerden biridir.