Sukuk

Sukuk, İslami finansman araçları arasında yer alan ve İslam hukukuna uygun olarak çıkarılan borçlanma senetleridir. Geleneksel tahvillere benzer şekilde sukuk da yatırımcılarına düzenli getiri sağlar fakat faiz içermez. Bunun yerine sukuk, belirli bir varlığın veya yatırımın mülkiyetine dayalı olarak gelir elde edilmesini sağlar.

Faizsiz kazanç imkanı sunan sukuk, ikincil piyasalarda işlem görebilen likiditesi yüksek bir finansal araçtır. Kamu ve özel sektör şirketleri sukuk ihraç ederek finansman sağlayabilir. Devlet, reel sektör, bankalar ve adi ortaklıklar sukuk ihraç edebilir ancak her sukuk ihracı, İslami kurallara göre değerlendirilir ve uygun bulunması halinde onaylanır.

Sukuk çeşitleri, sözleşme türü, ihraç edilme amacı ve sağladıkları finansmanın özelliklerine göre farklılık gösterir. Temel olarak beş tür sukuk bulunmaktadır:

Yönetim Sözleşmesine Dayalı Kira Sertifikası (Wakala Sukuk): Varlık veya hakların belirli bir vade boyunca kiralanması veya yönetilmesi esasına dayanır. Yönetim sözleşmesi çerçevesinde elde edilen gelirler yatırımcılara aktarılır.
Sahipliğe Dayalı Kira Sertifikası (İcara Sukuk): Bir gayrimenkulün mülkiyetini ve kira gelirini temsil eder. Yatırımcılar, mülkiyet hakkına sahip olur ve kira gelirlerinden pay alır.
Alım-Satıma Dayalı Kira Sertifikası (Murabaha Sukuk): Bir varlığın belirli şartlarla satın alınması ve vadeli olarak satılması esasına dayanır. Yatırımcılar, bu sukuk türüyle bir alacak hakkına sahip olur.
Ortaklığa Dayalı Kira Sertifikası (Mudaraba & Muşaraka Sukuk): Mudaraba sukuk, yatırımcıların belirli bir varlık üzerindeki paylarını gösterirken, Muşaraka sukuk ortak girişimlerde sermaye katılımını temsil eder. Özellikle büyük ölçekli yatırımlarda kullanılır.
Eser Sözleşmesine Dayalı Kira Sertifikası (İstisna Sukuk): Büyük altyapı projelerinin finansmanında kullanılan bu sukuk türü, üretim sürecinde gerekli finansmanı sağlamak için ihraç edilir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Sukuk ile geleneksel tahviller arasındaki fark nedir?
Sukuk, faiz içermez ve dayanak varlık mülkiyetine dayalı olarak gelir sağlar. Geleneksel tahviller ise faiz ödemeleri ile yatırımcılara getiri sunar.

Sukuk yatırımcıları hangi tür kazanç elde eder?
Sukuk yatırımcıları, dayanak varlıktan elde edilen gelirlerden pay alır. Bu kazanç kira gelirleri, ticari faaliyetlerden elde edilen kâr veya ortaklığa dayalı getiriler olabilir.

Sukuk yatırım yapmak için kimler uygundur?
İslami finans ilkelerine uygun yatırım yapmak isteyen bireysel ve kurumsal yatırımcılar sukuku tercih edebilir. Ayrıca, uzun vadeli ve faizsiz finansman arayan şirketler ve kamu kurumları için de sukuk uygun bir yatırım aracıdır.

Türkiye'de sukuk ihraç eden kuruluşlar nelerdir?
Türkiye'de sukuk ihraç eden kuruluşlar arasında Hazine ve Maliye Bakanlığı, katılım bankaları ve özel sektör şirketleri bulunmaktadır.

Sukuk yatırımları güvenli midir?
Sukuk yatırımları, ihraç eden kuruluşun finansal durumu ve dayanak varlığın niteliğine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. İslami finans ilkelerine göre düzenlenen sukuklar, sıkı denetim mekanizmalarına tabidir.