Tezgahüstü Türev Piyasalar

Organize borsalar dışında gerçekleşen türev ürünlerin alım satımının yapıldığı Tezgahüstü Türev Piyasalar, finansal kuruluşlar ve büyük şirketler arasında doğrudan yapılan işlemleri kapsar. Türev ürünlerin genellikle özel anlaşmalar yoluyla işlem gördüğü tezgahüstü türev piyasalar, esneklikleri ve özelleştirilebilir yapıları nedeniyle geniş bir kullanım alanına sahiptir.
Tezgahüstü türev ürünler arasında forward sözleşmeleri, swaplar, opsiyonlar ve diğer karmaşık finansal araçlar yer alır. Bu ürünler, finansal risklerin yönetilmesi, korunma (hedging) stratejilerinin oluşturulması amacıyla kullanılır. Tezgahüstü piyasaların en önemli özelliklerinden biri, ürünlerin ve işlemlerin taraflar arasında müzakere edilerek belirlenmesidir.
Öte yandan tezgahüstü türev piyasalar, organize borsalardan farklı olarak daha az düzenlemeye tabi olması nedeniyle piyasa şeffaflığı açısından bazı zorluklara sahiptir. Ancak, büyük finansal kuruluşlar ve profesyonel yatırımcılar arasındaki bu işlemler genellikle yüksek derecede bilgiye dayalıdır ve bu aktörler arasında güven tesis edilmiştir. Düzenleyici otoriteler de tezgahüstü türev piyasaların sistemik risklerini azaltmak amacıyla zaman zaman müdahalelerde bulunarak raporlama gereklilikleri getirebilmektedir.
Tezgahüstü türev piyasaların avantajları arasında özelleştirilmiş ürünler sunma yeteneği ve işlemlerin hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesi bulunurken, likidite eksikliği ve karşı taraf riskleri gibi dezavantajlar da mevcuttur. Karşı taraf riski, bir tarafın anlaşmanın gereklerini yerine getirememe ihtimalidir ve bu durum tezgahüstü piyasalarda önemli bir endişe kaynağı olabilmektedir. Bu riski yönetmek için taraflar arasında teminat anlaşmaları yapılmakta ve kredi türev ürünleri kullanılmaktadır.
SSS - Tezgahüstü Türev Piyasalar (OTC Derivatives Markets)
Tezgahüstü türev piyasalar ile organize borsalar arasındaki fark nedir?
Tezgahüstü türev piyasalar, taraflar arasında doğrudan müzakere edilen işlemleri içerirken, organize borsalar standartlaştırılmış sözleşmelerin işlem gördüğü piyasalardır. Tezgahüstü piyasalar daha esnek ve özelleştirilebilirken, organize borsalar daha düzenli ve şeffaftır.

Tezgahüstü türev piyasalarda hangi ürünler işlem görür?
Bu piyasalarda forward sözleşmeleri, swaplar, opsiyonlar ve diğer türev ürünler işlem görmektedir. Bu ürünler, faiz oranı riski, döviz kuru riski ve emtia fiyatlarındaki dalgalanmalara karşı korunma amacıyla kullanılabilir.

Tezgahüstü türev piyasaların avantajları nelerdir?
Özelleştirilebilir ürünler sunması ve taraflara esneklik sağlaması en büyük avantajlarıdır. Şirketler ve yatırımcılar, kendi ihtiyaçlarına uygun şekilde türev ürünler oluşturabilir ve fiyatlandırabilirler.

Bu piyasaların en büyük riskleri nelerdir?
Likidite eksikliği ve karşı taraf riski en büyük risklerdir. Taraflardan birinin yükümlülüklerini yerine getirememesi, işlem güvenliğini tehlikeye atabilir. Bu riski azaltmak için teminat anlaşmaları ve düzenleyici mekanizmalar kullanılır.

Tezgahüstü türev piyasalar düzenleyici otoriteler tarafından denetlenir mi?
Bu piyasalar, organize borsalara kıyasla daha az düzenlemeye tabidir. Ancak, finansal krizlerden sonra düzenleyici otoriteler riskleri azaltmak amacıyla raporlama gereklilikleri ve takas işlemleri gibi düzenlemeler getirmiştir.

Bu piyasalara kimler katılabilir?
Genellikle büyük finansal kuruluşlar, yatırım bankaları, sigorta şirketleri ve kurumsal yatırımcılar tarafından kullanılır. Perakende yatırımcılar için bu piyasalara erişim genellikle sınırlıdır.