Vadeli İşlemler Sözleşmesi

Vadeli işlem sözleşmesi, taraflara belirli bir tarihte, bugünkü fiyat üzerinden standartlaştırılmış miktar ve kalitedeki bir malı, kıymeti veya finansal göstergeyi alma veya satma yükümlülüğü getiren bir sözleşmedir. Bu sözleşmelerin dört ana unsuru vardır: nitelik, fiyat, miktar ve vade. Borsalarda işlem gören vadeli işlem sözleşmeleri için bu unsurlar standartlaştırılmıştır. Vadeli işlem sözleşmelerinde başlangıç teminatı Takas Kurumu'na yatırılmalıdır ve teminat seviyesi düştüğünde teminat tamamlama çağrısı yapılır. Vade tarihinde uzlaşma fiziki teslimat veya nakdi uzlaşı şeklinde gerçekleştirilir. Fiziki teslimatta dayanak varlık el değiştirirken, nakdi uzlaşıda ise taraflar arasında sözleşme fiyatı ile cari fiyat arasındaki fark kadar tutar el değiştirir.
SSS - Vadeli İşlemler Sözleşmesi (Forward Contract)
Vadeli işlem sözleşmesi nedir?
Vadeli işlem sözleşmesi, tarafların belirlenen bir tarihte ve belirli bir fiyattan bir varlığı almayı veya satmayı taahhüt ettiği bir finansal anlaşmadır.

Vadeli işlem sözleşmeleri hangi amaçlarla kullanılır?
Bu sözleşmeler, riskten korunma (hedging), spekülasyon ve portföy çeşitlendirme amaçlarıyla kullanılabilir. Özellikle fiyat dalgalanmalarına karşı korunmak isteyen yatırımcılar ve şirketler tarafından tercih edilir.

Vadeli işlem sözleşmeleri nasıl işlem görür?
Bu sözleşmeler organize borsalarda veya tezgahüstü piyasalarda işlem görebilir. Borsada işlem gören vadeli işlemler standartlaştırılmışken, tezgahüstü işlemler taraflar arasında özel olarak düzenlenebilir.

Vadeli işlem sözleşmelerinde teminat mekanizması nasıl çalışır?
Sözleşmeye taraf olanlar başlangıç teminatı yatırır ve piyasa hareketlerine bağlı olarak teminat seviyeleri belirli bir seviyenin altına düştüğünde teminat tamamlama çağrısı (margin call) yapılır.

Vadeli işlemler ile forward sözleşmeleri arasındaki fark nedir?
Vadeli işlem sözleşmeleri borsada işlem görür ve standartlaştırılmıştır. Forward sözleşmeleri ise tezgahüstü piyasalarda işlem görür ve taraflar arasında özel olarak düzenlenebilir, dolayısıyla daha esnek koşullara sahiptir.