Veri Depolama Kuruluşu

Veri Depolama Kuruluşu (VDK), tezgahüstü türev işlemlere ilişkin alım satım verilerinin toplanması, saklanması ve düzenleyici otoriteler ile paylaşılması amacıyla kurulan bir sistemdir. VDK'ler, finansal piyasalarda şeffaflığı artırmak ve piyasa risklerini daha iyi analiz edebilmek için türev işlemler hakkında merkezi bir veri havuzu oluşturur.

Tezgahüstü türev piyasa reformları kapsamında geliştirilen bu sistem, finansal krizlerin etkilerini azaltmak, piyasa denetimini güçlendirmek ve sistemik riskleri en aza indirmek amacıyla uygulanmaktadır. Farklı ülkelerdeki düzenleyici otoriteler tarafından belirlenen raporlama zorunlulukları doğrultusunda, finansal kuruluşlar yaptıkları tezgahüstü türev işlemlerini belirlenen VDK’lere bildirmekle yükümlüdür.

Dünya genelindeki uygulamalarda farklılıklar bulunmaktadır. ABD’de yalnızca tezgahüstü türev işlemlerinin VDK'lere raporlandığı görülürken, Avrupa Birliği’nde hem organize piyasalarda hem de tezgahüstü piyasalarda gerçekleştirilen türev araç işlemlerinin raporlanması zorunludur. Türkiye’de ise ABD modeli benimsenerek yalnızca tezgahüstü piyasalardaki türev araç işlemlerinin raporlanması zorunlu kılınmıştır.

Türkiye'de Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından belirlenen düzenlemeler çerçevesinde Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. (MKK), Türkiye’deki veri depolama kuruluşu olarak yetkilendirilmiştir. MKK, finansal kuruluşlardan aldığı tezgahüstü türev işlemlerine ilişkin verileri saklamak ve düzenleyici otoritelere iletmekle görevlidir.

SSS - Veri Depolama Kuruluşu (VDK)
Veri Depolama Kuruluşu (VDK) nedir?
Veri Depolama Kuruluşu, tezgahüstü türev işlemlere ilişkin işlem verilerinin toplanması, saklanması ve yetkili otoritelerle paylaşılması için oluşturulmuş finansal bir sistemdir.

VDK’lerin amacı nedir?
Bu sistem, finansal piyasalarda şeffaflığı artırmak, piyasa denetimini güçlendirmek ve sistemik riskleri azaltmak amacıyla oluşturulmuştur. Finansal krizlerin olumsuz etkilerini en aza indirmek için de düzenleyicilere daha fazla veri sunar.

Türkiye’de VDK olarak hangi kuruluş yetkilendirilmiştir?
Türkiye’de Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. (MKK) veri depolama kuruluşu olarak yetkilendirilmiştir.

Hangi işlemler VDK’ye raporlanmak zorundadır?
Türkiye’de yalnızca tezgahüstü türev piyasalarda gerçekleştirilen işlemler VDK’ye raporlanmaktadır. ABD’de benzer bir yaklaşım benimsenirken, Avrupa Birliği’nde hem tezgahüstü hem de organize piyasalarda yapılan türev işlemlerinin raporlanması zorunludur.

VDK’lere raporlama yükümlülüğü hangi kurumları kapsar?
Bankalar, yatırım kuruluşları ve türev piyasalarda faaliyet gösteren diğer finansal kuruluşlar, gerçekleştirdikleri tezgahüstü türev işlemlerini VDK’ye raporlamak zorundadır.

VDK sisteminin finansal piyasalara katkıları nelerdir?
Bu sistem, finansal piyasalarda şeffaflığın artmasına, risklerin daha iyi yönetilmesine ve düzenleyici otoritelerin denetim süreçlerinin etkinleştirilmesine yardımcı olur. Aynı zamanda, piyasalarda olası krizleri önlemek için erken uyarı mekanizmaları geliştirilmesine katkı sağlar.