ABD’de cuma günü açıklanan ve beklentilerin hayli üzerinde gelerek istihdam piyasasının gücüne işaret eden tarım dışı istihdam verisinin ardından bu hafta küresel piyasalarda enflasyon verileri ile Fed tutanakları, yurt içinde ise istihdam rakamları takip edilecek.
Cuma günü ABD’de tarım dışı istihdam ve saatlik ücret değişikliği verileri açıklandı. Açıklanan verilerden tarım dışı istihdam, beklentilerin bir hayli üzerinde geldi. ABD Çalışma Bakanlığının verilerine göre, piyasa beklentisi eylül ayında 170 bin artış olan tarım dışı istihdam beklentileri ikiye katlayarak 336 bin olarak açıklandı. Ayrıca tarım dışı istihdam artışına ilişkin ağustos ayı verisi 187 binden 227 bine, temmuz ayı verisi ise 157 binden 236 bine revize edildi.
İşsizlik rakamları ise beklentileri karşılayamadı. Şöyle ki, ağustos ayında yüzde 3,8 seviyesinde olan işsizliğin eylülde yüzde 3,7 seviyesine inmesi bekleniyordu; ancak veri yüzde 3,8 oranında sabit kaldı. Buna ek olarak Amerikan Merkez Bankasının (Fed) enflasyon göstergeleri açısından öneme sahip olan ortalama saatlik kazançlar yıllık bazda beklentilerin altında kaldı. Ortalama saatlik kazançlar yıllık bazda yüzde 4,2 artış göstererek yüzde 4,3 olan piyasa beklentilerinin altında kaldı. Aylık bazda yüzde 0,3 artması beklenen ortalama saatlik kazançlar da eylül ayında beklenti altında kalarak yüzde 0,2 artış gösterdi.
Bu hafta ise küresel piyasalar ABD’den gelecek enflasyon verilerini ve Fed tutanaklarını takip edecek.
ABD eylül ayı TÜFE ve ÜFE verileri
Bu haftanın kuşkusuz en merakla beklenen gelişmesi ABD’de çarşamba günü açıklanacak eylül ayı üretici fiyat endeksi (ÜFE) ve perşembe günü açıklanacak eylül ayı tüketici fiyat endeksi (TÜFE) verileri olacak.
Ağustos ayında yıllık TÜFE beklentilerin üzerinde artarken aylık TÜFE ise beklentilere paralel açıklanmıştı. TÜFE verisinde görülen ve son 14 ayın en hızlı artışına işaret eden bu artış benzin maliyetlerindeki artışın TÜFE verisine yansıması olarak değerlendirilmişti. Öte yandan aylık çekirdek TÜFE beklentilerin üzerinde kalırken yıllık çekirdek TÜFE ise beklentilere paralel gelmişti.
Eylül ayında aylık çekirdek ÜFE’nin yüzde 0,2 oranında sabit kalması beklenirken aylık ÜFE’nin ise yüzde 0,7’den yüzde 0,4’de gerilemesi bekleniyor. Piyasalar perşembe açıklanacak TÜFE verisinde de gerileme görmeyi bekliyor. Aylık TÜFE’nin yüzde 0,3’te sabit kalması beklenirken yıllık TÜFE’nin yüzde 4,3’ten yüzde 4,1’e; aylık çekirdek TÜFE’nin yüzde 0,6’dan yüzde 0,3’e; yıllık çekirdek TÜFE’nin ise yüzde 3,7’den yüzde 3,6’ya gerilemesi bekleniyor.
Fed FOMC tutanakları
Bu hafta çarşamba günü Fed’in eylül ayı Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısına ilişkin tutanaklar kamuoyuyla paylaşılacak. Piyasalar, 31 Ekim - 1 Kasım 2023 tarihlerinde gerçekleşecek kasım ayı FOMC toplantısından çıkacak kararı tahmin edebilmek adına tutanaklardaki mesajları dikkatle inceleyecek.
Piyasalar ayrıca bu hafta boyunca Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic, Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari, Boston Fed Başkanı Susan Collins, Dallas Fed Başkanı Lorie Logan ile Başkan Yardımcısı Philip Jefferson ve Yönetici Christopher Waller’ın konuşmalarını takip etme imkanı bulacak.
Geçtiğimiz hafta San Francisco Fed Başkanı Mary Daly, uzun vadeli tahvil getirilerindeki artışın Fed'in daha fazla faiz artışı gerçekleştirme ihtiyacını azalttığına ilişkin açıklaması piyasalarca güvercin bir mesaj olarak algılanmış ve dolar gerilemeye başlamıştı.
Beklentileri ikiye katlayan ve istihdam piyasasının gücünü gösteren tarım dışı istihdam verisi, Fed’in bir faiz artışı daha gerçekleştirebilme ihtimalini artırabilir. Hatırlanacağı üzere Fed üyelerinin çoğunluğu, 2023 yılı için son bir faiz artışı daha beklediklerini açıklamışlardı. Şu anda piyasalar Fed’in kasım ayında faiz artışı gerçekleştirmeme ihtimalini yüzde 72 olarak fiyatlıyor.
İşsizlik oranı ve perakende satışlar
Bu hafta iç piyasada da iki önemli veri takip edilecek. Bunlardan ilki yarın açıklanacak ağustos ayı işsizlik oranı. İşsizlik oranı sınırlı şekilde aşağı ve yukarı yönlü hareketlere karşın 2022 yılının Haziran ayından bu yana yüzde 9,5 - 10,5 bandında seyrediyor. Mayıs, haziran ve temmuz aylarında sırasıyla yüzde 9,5; yüzde 9,6 ve yüzde 9,4 olarak açıklandı. Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK), eylül ayına ilişkin tüketici güveni istatistiklerine göre tüketicilerin ekonomiye duyduğu güven artarken tüketiciler, ekonomik koşulların daha iyiye gitmesini ve işsizlik oranının gerilemesini bekliyor.
Takip edilecek bir diğer önemli veri de çarşamba günü açıklanacak aylık ve yıllık perakende satışlar. Tüketici güvenini daha da yukarı çekebilmek için söz konusu veri önem teşkil ediyor. Yıllık perakende satışlar haziran ayından bu yana artarken eylül ayında yüzde 31 olarak açıklandı. Aylık perakende satışlar ise daha inişli çıkışlı bir tablo çizdi. Haziran ayında yüzde 7’den yüzde 1’e düşmesinin ardından temmuzda yüzde 3’e yükseldi; ağustosta yüzde 0,2’ye indikten sonra ise eylülde yüzde 2,7’ye yükseldi. Ekim ayında aylık perakende satışların artış hareketine devam edip etmeyeceğini böylelikle çarşamba günü görmüş olacağız.
