Sterilizasyon

Sterilizasyon, merkez bankalarının döviz müdahalelerinin para arzı üzerindeki etkilerini dengelemek amacıyla uyguladığı bir para politikası işlemidir. Döviz piyasalarındaki dalgalanmaları yönetirken iç piyasada para arzının istikrarını korumayı hedefler.

Merkez bankası, döviz kurunu stabilize etmek için piyasaya döviz alımı veya satımı yoluyla müdahale edebilir. Döviz alımı piyasaya yerel para arzını artırırken, döviz satımı yerel para arzını azaltır. Bu durum, iç piyasalarda istenmeyen likidite değişikliklerine yol açabilir.

Bu etkileri dengelemek amacıyla merkez bankası, sterilizasyon işlemlerini devreye sokar. Döviz satın alımı sonrası piyasada artan likiditeyi geri çekmek için ters repo işlemleri veya devlet tahvili satışı gibi yöntemler kullanılır. Benzer şekilde, döviz satımı sonrası azalan likiditeyi artırmak için repo işlemleri veya devlet tahvili alımı gibi araçlardan faydalanılır.

Sterilizasyon işlemleri, merkez bankalarının döviz rezervlerini yönetirken aynı zamanda enflasyon ve ekonomik istikrar hedeflerine ulaşmalarına katkı sağlar. Ancak, sterilizasyonun etkinliği, ülkenin finansal piyasalarının derinliğine, merkez bankasının rezerv gücüne ve uygulanan diğer ekonomik politikalara bağlı olarak değişebilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Sterilizasyonun amacı nedir?
Merkez bankalarının döviz müdahalelerinin iç piyasadaki para arzı ve faiz oranları üzerindeki etkilerini dengelemek için uygulanır.

Sterilizasyon hangi yöntemlerle yapılır?
Genellikle ters repo işlemleri, devlet tahvili satışı veya alımı gibi para politikası araçları kullanılarak gerçekleştirilir.

Sterilizasyon her zaman etkili midir?
Etkinliği, ülkenin finansal piyasalarının derinliği, merkez bankasının rezerv gücü ve ekonomik koşullara bağlı olarak değişebilir.

Sterilizasyon en çok hangi durumlarda kullanılır?
Özellikle döviz kurlarındaki ani dalgalanmaları kontrol altına almak ve iç piyasada likidite istikrarını sağlamak için uygulanır.

Türkiye’de sterilizasyon uygulanıyor mu?
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), döviz rezerv yönetimi çerçevesinde zaman zaman piyasadaki fazla likiditeyi çekmek veya artırmak amacıyla sterilizasyon araçlarını kullanabilir.