Takas

Mal ve hizmetlerin bir diğeri ile değiş tokuşunu ifade eden ve sık tercih edilen bir ticaret tipi olan takas, herhangi bir değişim aracı kullanılmaksızın yapılabilmektedir. Özellikle modern ekonomilerde parasal sistemin yanı sıra varlığını sürdüren bir ödeme yöntemidir. Borsada takas ise bir ödeme veya menkul kıymet mutabakat sistemine gönderilen transfer emirlerinin aktarımı, bu emirlerin karşılıklı olarak iletilmesine ve mutabakat öncesi provizyon alındığı durumlarda provizyon alınmasına aracılık edilmesi ve bazı durumlarda bu emirlerin netleştirilmesi işlemleridir.
Takas bakiye de hisse satışı sonrası şahsın hesabına geçen paranın bir süre alıkonulmasını ifade eder. T1 ve T2 terimleri paranın çekileceği günü belirtirken borsada T1, işlem sonucu kazanılan paranın 1; T2 ise 2 gün sonra nakde çevrilebileceğini gösterir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Takas süreci nasıl işler?
Borsa işlemlerinde takas, alım-satım emirlerinin gerçekleşmesinden sonra başlar. Takas sürecinde, satıcı menkul kıymeti alıcıya devrederken, alıcı da ödemeyi tamamlar. Merkezi takas kuruluşları, bu sürecin güvenli ve düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlar.

T1 ve T2 ne anlama gelir?
Borsada hisse satışı sonrası elde edilen paranın çekilebileceği günü belirten ifadeler T1 ve T2 olarak adlandırılır. T1, satıştan 1 gün sonra, T2 ise satıştan 2 gün sonra paranın kullanılabilir olacağını gösterir.

Takas süresi neden önemlidir?
Takas süresi, yatırımcıların nakit akışlarını yönetmeleri açısından önem taşır. Örneğin, hisse senedi satan bir yatırımcı, takas süresi boyunca elde ettiği parayı hemen çekemez, belirlenen süre boyunca beklemek zorundadır.

Borsada takas işlemlerini kim yönetir?
Türkiye’de borsa takas işlemleri, Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) ve Takasbank tarafından yürütülmektedir. Bu kurumlar, işlemlerin sorunsuz ve güvenli şekilde tamamlanmasını sağlar.

Takas süresi nasıl kısaltılabilir?
Takas süresi, piyasanın işleyişine bağlı olarak belirlenmiştir ve genellikle T+2 gün olarak uygulanır. Ancak bazı özel piyasalarda veya ileri teknoloji kullanan borsalarda T+1 ya da aynı gün takas (T+0) uygulanabilmektedir.