Monero (XMR) Nedir?
Monero, finansal işlemlerin gizliliğine odaklanan, düzenleyici denetimine kapalı, merkezi olmayan açık kaynaklı ve bitcoine alternatif bir kripto paradır.
Bitcoin ve Ethereum da dahil olmak üzere mevcut kripto paraların çoğu şeffaf blok zincir yapısına sahiptir. Şeffaf blok zinciri üzerinde gerçekleşen finansal işlemlerin herkes tarafından izlenmesi, doğrulanması, işlemlerde belirtilen adres kanalıyla kişilerin kimliğinin belirlenmesi mümkün olabilmektedir. Ancak, Monero’da kullanılan kriptolama metoduyla, alıcı, gönderici adresleri, işlem miktarları gibi tüm kilit bilgiler gizlenebilmektedir. Başka bir değişle, Monero, diğer alternatif paralara göre daha güvenli, izlenmesi mümkün olmayan ve değiştirilebilir yapıda bir kripto paradır.
Monero (MXR) Nasıl Kuruldu?
Merkezi olmayan para birimlerini besleyen uygulama katmanı protokolü olan CryptoNote'un ilk uygulaması olan bytecoin pazarda istenilen başarıyı yakalayamayınca bytecoin blok zincirinden ayrılan Monero’nun çekirdek kadrosu ve 30 kişilik geliştirme ekibi Monero’yu yarattı.
Monero’nun Hedefi
Monero projesini geliştiren ekip bitcoin'de yaşanan sorunları ortadan kaldıran, daha gizli ve izlenmesi mümkün olmayan, kullanımı kolay ve etkin bir kripto para geliştirmeyi hedefliyor .
Proje Ekibi
Monero'nun çekirdek kadrosu David Latapie ve Riccardo Spagni liderliğinde proje geliştiriyorlar. Ekibin diğer üyelerinin kimlikleri gizli tutuluyor. Monero projesine bugüne kadar 200’ ü aşkın geliştirici destek verdi. Ayrıca, proje geliştirmede destek sağlayan Monero Topluluğu ve AR-GE grubu bulunuyor.
Monero Blok Zinciri
Zaman içinde önemli ölçüde geliştirilen Monero blok zinciri, farklı bir veritabanı yapısına geçirilerek daha verimli ve esnek hale getirildi. Monero blok zincirinde önceden belirlenen bir blok boyutu sınırı olmadığından bitcoin'de görülen ölçeklenebilirlik sorunu da ortadan kaldırılmış oldu. Monero sınırsız blok boyutunun korunmasını ve sorunsuz çalışmasını sağlamak üzere blok cezası gibi uygulamaları gerektiği zaman devreye alıyor.
Monero’nun Özellikleri
Monero sadece bir teknoloji değil, teknolojinin temelini oluşturan bir sistemdir. Monero'yu diğer alternatif paralardan ayıran en temel özellikler: güvenlik, gizlilik, işlemlerin takibinin mümkün olmaması.
Kullanıcıların, hata veya saldırı riski olmadan, yaptıkları işlemlerde Monero'ya güvenmelerini sağlayan ağın en kritik üyeleri olan madencilere Monero tam blok ödülü verilir. İşlemler, mevcut olan en güncel ve esnek şifreleme araçları ile kriptolanarak güven altına alınır.
Monero'da en önemli kavram gizliliktir. Her kullanıcının ileri düzeyde gizliliğe erişebilmesi, Monero'ya güvenerek, izlenme endişesi olmadan harcama yapabilmesi sağlanır.
Monero’da gerçekleştirilen işlemlerde göndericinin adresi, işlem miktarı ve alıcı adresi gizlenir. Yapılan işlemin hiç bir aşaması takip edilemez, ancak gerektiğinde anahtarlar aracılığı ile işlemlerin şeffaflaştırılması mümkün olabilir. Bu gizlilik aynı zamanda Monero'ya "değiştirilebilirlik" özelliği de kazandırmaktadır. Monero'da her para birimi, diğerinin yerine geçebilir ve her para eşit değere sahiptir. Ayrıca Monero’da işlemlerin izi sürülemediğinden, Monero’nun geçmişte hangi işte kullanıldığı bilinemez, yasa dışı işlerde kullanılan bir paranın yeni sahibi önceki işlemlerden sorumlu tutulmaz.
Merkezi Olmayan Bir Sistem
Monero, en ileri düzeyde merkezi olmayan bir sistem sağlamaya odaklanmıştır. Monero, sistemi büyük gruplar tarafından yönetilmez ve Monero kullanıcıları, ağda yer alan 3üncü kişilere güvenmek zorunda değildir. Erişilebilir bir "Proof of Work" algoritması ile normal bilgisayarlarda Monero madenciliği kolayca yapılabilir. Düğümler, hassas işlem bilgilerinin ortaya çıkması ve denetim riskini en aza indirgemek için I2P (Görünmez Internet Projesi) ile birbirine bağlanır. Geliştirmeye yönelik kararlar genel tartışmaya açıktır, çevirim içi olarak yayınlanan geliştirici toplantı notları ise herkes tarafından okunabilir.
Monero (XMR) Ne Kadar?
Kripto para piyasında XMR sembolü ile bilinen Monero, 23 Haziran itibarıyle %3,19 artışla 313,35 dolardan işlem görüyor. Piyasa değeri açısından kripto paralar sıralamasında 13üncü sırada yer alan Monero’nun (XMR), piyasa değeri 4, 900 milyar dolar, günlük işlem hacmi 130,728 milyon dolar civarında bulunuyor. Dolaşımdaki pay miktarı ise 15.637.308 adet XMR.
Tüm kripto paralar gibi çok volatil olan Monero’nun fiyatı piyasaya sunulduğundan bu yana en düşük 0,25 doları, en yüksek 419 doları gördü. Moneronun piyasa değeri de en yüksek 6,5 milyar doları gördü.